Araç Değer Kaybı Tazminatı
Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonrasında aracın tamir edilmesine rağmen ikinci el piyasa değerinin düşmesi nedeniyle ortaya çıkan maddi kayıptır. Türk hukukunda bu zarar, Karayolları Trafik Kanunu ve Borçlar Kanunu çerçevesinde tazmin edilmesi gereken bir zarar türü olarak kabul edilmektedir.
Araç Değer Kaybı Tazminatının Hukuki Dayanakları
Türk hukukunda, zarar görenin uğradığı maddi kaybın tazmin edilmesi gerekliliği temel bir ilkedir. Araç değer kaybı tazminatının hukuki dayanakları şu şekildedir :
● 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 49 ve devamı: Haksız fiilden doğan zararların tazmin edilmesi gerekliliğini düzenler.
● 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu: Trafik kazalarından kaynaklanan zararların tazminine ilişkin esasları belirler.
● Sigortacılık Mevzuatı: Sigorta şirketlerinin trafik sigortası kapsamında belirli şartlarda tazmin yükümlülüklerini kapsar.
● Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları: Yargı organlarının verdiği kararlar, araç değer kaybının hesaplanması ve tazmini konusunda emsal oluşturmaktadır.
Araç Değer Kaybının Hesaplanması
Araç değer kaybının hesaplanmasında baz alınan kriterler şunlardır:
● Aracın kaza öncesindeki piyasa değeri
● Aracın modeli, markası ve yaşı
● Hasarın büyüklüğü ve onarım biçimi
● Aracın kilometresi ve daha önce geçirdiği kazalar
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından geliştirilen formüller ile ya da bilirkişi raporlarıyla bu hesaplama yapılabilir. Ayrıca, Türkiye Sigorta Birliği’nin belirlediği hesaplama yöntemleri de tazminat miktarının belirlenmesinde önemli rol oynar.
Araç Değer Kaybı Tazminat Talep Süreci
TBK m. 49′ a göre ; Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle
yükümlüdür.
Bu kapsamda bir trafik kazasında zarar gören zararını TBK m. 49 uyarınca;
a) Kusurlu aracın sürücüsünden;
b) Kusurlu aracın araç sahibinden;
c) Kusurlu aracın ZMMS sigortacısından
talep edebilecektir.
Araç değer kaybı tazminatı almak isteyen hak sahipleri şu adımları izlemelidir :
1) Sigorta şirketine başvuru
Kaza sonucu oluşan zarar için kazaya kusuruyla sebebiyet veren aracın sigorta şirketine başvurulmalıdır. Sigorta şirketine usulüne uygun başvuru koşulları Karayolları Trafik Kanunu 97. Maddesinde düzenlenmiştir.
Karayolları Trafik Kanunu 97. Madde
Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.
Sigorta Şirketine Başvuruda İstenilecek Belgeler
● Trafik Kazası Tespit Tutanağı resmi tasdikli sureti veya taraflar arasında tutulmuş kaza tespit tutanağı, varsa ifade tutanakları veya görgü tespit tutanakları,
● Mağdur araca ait ruhsat,
● Varsa hasarlı araca ve kaza yerine ait fotoğraf ve görüntüler,
● Mağdur araç sahibine/zarar gören üçüncü şahsa ait banka hesap bilgileri (banka – şube adı, Iban numarası),
● Değer kaybı talep beyanı,
● Maddi hasara ilişkin ekspertiz yapıldıysa eksper raporu
2) Ekspertiz ve bilirkişi raporu almak
Değer kaybının belirlenmesi için uzman görüşü almak faydalıdır. Değer kaybı tazminatının hesaplanmasında kusur durumları oranında hesap yapılmaktadır.
3) Sigorta şirketinin değerlendirmesi
Başvurunun ardından sigorta şirketi tarafından tazminat miktarı belirlenir. Hesaplanan tazminat başvuruda belirtilen hak sahibinin hesabına gönderilir.
4) Uzlaşma sağlanamazsa Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya Mahkemeye başvuru
Sigorta şirketi tarafından ödeme yapılmaz veya yapılan ödeme yeterli görülmezse, sigorta şirketi aleyhine Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya asliye ticaret mahkemesinde dava açılabilir.
Görevli Mahkeme : Trafik sigortasını yapan şirkete karşı açılacak tazminat davasında, TTK’nın 4/1-a ve 5. maddeleri gereğince mutlak ticari nitelikte olması sebebiyle Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir,
Yetkili Mahkeme :
■ Haksız Fiilin Gerçekleştiği Yer Mahkemesi,
■ Zarar Görenin Yerleşim Yeri Mahkemesi,
■ Sigortacının Merkez veya Şubesinin veya Sigorta Sözleşmesini Yapan Acentenin Bulunduğu Yer Mahkemesi
Araç Değer Kaybı Tazminatı Talebinde Zamanaşımı
TTK m. 1482 :
Sigortacıya yöneltilecek tazminat istemleri, sigorta konusu olaydan itibaren on yılda zamanaşımına uğrar.
KTT m. 109 : Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılmve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar. Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zaman aşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.
Poliçe teminat limitini aşan zarar kim/kimlerden talep edilebilir?
Zarar kapsamında olan hasar bedelinden ve değer Kaybından sigorta şirketi ZMMS teminat limiti dahilinde, kusurlu araç işleteni ve sürücü ile müteselsil olarak sorumludur. İş bu sebeple araçta meydana gelen değer kaybı teminat edilen limiti aşarsa , aşan kısım için araç işletenine ( sürücü , araç sahibi) karşı dava açılabilir.
Araç değer kaybı, trafik kazalarından doğan önemli maddi zarar kalemlerinden biridir. Türk hukukunda, zarar gören tarafın uğradığı kaybın tazmini için hukuki yollar açıktır. Araç sahiplerinin zararlarını en aza indirmek için sigorta şirketlerine ve hukuki mercilere doğru şekilde başvurmaları önemlidir. Ayrıca, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun etkin kullanımı ve yargı kararlarının emsal alınması, mağduriyetlerin giderilmesine yardımcı olmaktadır.
Hukuki sürecin etkin yönetilmesi, doğru stratejilerin belirlenmesi, güvenilir bir işbirliği ile tazminat davanızı en iyi şekilde yönetilebilmesi için hukuki ihtiyaçlarınızı anlayan ve ilgili alanda uzmanlaşmış bir tazminat avukatı ile süreci takip etmenizi önemle tavsiye ederiz.
